Bron: AD.nl
Mannen en vrouwen die schuilgaan achter de ontelbare seksadvertenties op het internet, werken midden in woonwijken of in hotelkamers. En toch zijn ze veelal onzichtbaar, met als gevaar dat mensenhandelaren de sekswerkers uitbuiten. Een inkijkje in deze verborgen wereld: ,,Haar kamer is als een afwerkkamer ingericht.’’
Zonder nog om te kijken, loopt ze weg. Druk bellend met de mobiele telefoon tegen haar oor en twee grote tassen in haar vrije hand. Onderweg naar een nieuw adres, zo is de verwachting, om elders mannen te ontvangen voor betaalde seks. Maar hier, in deze onopvallende woning boven een winkel in het centrum van Gorinchem, kan deze prostituee niet meer werken. Op de voordeur is direct een sticker geplakt met de boodschap dat de woning is gesloten door de burgemeester. Omdat het verboden is zonder vergunning een seksinrichting te hebben.
Twee uur eerder in Capelle aan den IJssel. Het Regionaal Controleteam (RCT) zit aan tafel met bovenal toezichthouders van de deelnemende gemeenten en experts van de politie. Een van de medewerkers heeft zich net als nieuwe klant voorgedaan op de website kinky.nl, waar talloze vrouwen, mannen, stellen en she-males zich met spannende foto’s aanbieden voor even zovele vormen van hete seks. Ook zonder condoom, 24 uur per dag, zeven dagen per week. Ze beschrijven zich als ‘supergeile beauty’s’ met klinkende namen als Angel, Rosie en Luna.
Geen argwaan wekken
Soms duurt het enige tijd om een afspraak te maken met een van de prostituees in de gemeenten in de regio die samenwerken, van Schiedam tot Dordrecht. Maar nu is het direct raak bij een vrouw die zegt dat ze uit Zuid-Amerika komt. Dat trekt de aandacht. De controleurs zien de laatste tijd veel Zuid-Amerikaanse vrouwen in advertenties, die met een toeristenvisum niet in Nederland mogen werken. Dat maakt ze kwetsbaar.
Ze kennen de weg in Nederland niet. Worden ze gedwongen? Moeten ze hun verdiende geld direct bij een ander inleveren? Dat is de belangrijkste reden van de controles: zien of deze vrouwen slachtoffer zijn van mensenhandel. Of ze gedwongen worden tot betaalde seks. Zo ja, dan wordt er hulp aangeboden en gaat het onderzoek van de gemeente, die illegale bordelen kan sluiten, naar de politie die zich richt op mensenhandel.
De afspraak is gemaakt: 150 euro voor een uur. Het adres is gedeeld. De toezichthouders en politiemensen weten: het is nu zaak geen argwaan te wekken. ,,Negen van de tien keer staat er iemand op de uitkijk. Vaak krijgen we ook niet gelijk het echte adres. Pas als we zeggen dat we in de straat zijn, krijgen we het correcte huisnummer. En ze kijken of je wel alleen bent’’, vertelt een van de toezichthouders.
Tolkentelefoon
Het loopt zoals verwacht. Het opgegeven adres is op het oog een gewone woning. Planten in de vensterbank, de gordijnen wijd open. Maar nog voor de ‘klant’ kan aanbellen, krijgt hij een ander huisnummer door. Van een woning boven een winkel waar de gordijnen potdicht zitten. Als de vrouw denkt haar klant binnen te laten, staan er opeens vele mensen in de woning. Via de tolkentelefoon volgt het gesprek. Wat doet ze hier? Heeft ze hulp nodig? Werkt ze vrijwillig als prostituee?
Ook bekijken de controleurs haar telefoon. Daaruit blijkt dat ze op dit adres sinds augustus al vaker afspraken heeft gemaakt voor betaalde seks. Haar kamer is ook als een afwerkkamer ingericht, zo vertelt een van de controleurs. Op het nachtkastje liggen condooms, glijmiddel en vochtige doekjes. En het is warm, erg warm binnen. Bovendien lijkt er ook nog een andere prostituee te werken. Bewijs genoeg voor de burgemeester om de seksinrichting zonder vergunning te sluiten. De prostituee blijkt een Spaans paspoort te hebben en wil geen hulp. Dus loopt ze weg zodra het kan.
‘Hier moet je zijn’
Het is een scène die zich kort daarna elders in Gorinchem herhaalt. Als de ‘klant’ wil aanbellen op het doorgegeven adres, wordt aan de andere kant van de smalle straat op het raam geklopt: ‘Hier moet je zijn’. In een treintje stappen de controleurs de verhuurde airbnb binnen, waar de verwarming ook weer op standje ‘heet’ staat.
De voorbijgangers die om de hoek door de winkelstraat wandelen, zijn ongewis van deze verborgen wereld van prostituees. Ook hier hebben de vrouw en een she-male een Spaans paspoort. Op de telefoons staan tientallen appjes met klanten en vele erotische foto’s. Ook hier blijkt geen sprake van dwang. Lachend lopen de twee samen weg, hun rolkoffertjes achter zich aan trekkend. ,,Ze leven uit de koffer’’, weten de controleurs. Zij verwachten ook hier dat het tweetal snel weer op een ander adres werkt, vanuit een hotelkamer of een gehuurde woning.
Seksuele uitbuiting
Hebben deze controles eigenlijk wel zin als de dames zo naar een ander adres vertrekken? Kijkend ook naar de enorme hoeveelheid advertenties van escorts met privé-ontvangst op sekssites? Ja, is het duidelijke antwoord van de Capelse burgemeester Peter Oskam. Hij is portefeuillehouder mensenhandel in de regio Rotterdam. ,,Bij seksinrichtingen of prostituees met vergunning zijn er duidelijke regels, die nageleefd moeten worden. Prostitutie zonder vergunning is verboden en dat kan leiden tot uitbuiting. Waarbij een pooier bijvoorbeeld het paspoort van de prostituee afpakt, die geen kant op kan. Of vrijwel al het geld afpakt. Het is aan de overheid om de slachtoffers van seksuele uitbuiting te beschermen.” Op dezelfde dag als de controle in de Rotterdamse regio waren er ook controles in de regio Den Haag op erotische massagesalons zonder vergunning en in de regio Amsterdam op arbeidsuitbuiting.
Hoe vaak bij de verborgen wereld achter de seksadvertentie sprake is van mensenhandel ‘weten we niet’. Maar zonder controles en zonder (anonieme) tips komt het ook niet aan de oppervlakte. ,,Iedereen die wordt gedwongen die we uit de prostitutie kunnen halen is winst. Door de controles krijgen we ook meer zicht op wie er achter deze prostitutie zonder vergunning zitten, wie het faciliteren en het geld verdienen.’’ Het doel is niet de sekswerkers het werk moeilijk te maken. Altijd wordt hulp aangeboden. Ook aan wie zegt niet te worden gedwongen.
De hoop is dat bewoners tippen als ze van illegale prostitutie weten, als ze willen anoniem. Ook om een einde te maken aan overlast. Oskam: ,,Het is ‘s avonds laat nog druk. Er wordt heen en weer gelopen door klanten. Het is druk met parkeren. Dat wil je niet in een woonwijk.’’